ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خرما در جهان است و انواع مختلفی از این میوه ارزشمند در مناطق مختلف کشور کشت می‌شود. هر نوع خرما دارای ویژگی‌های خاصی از نظر طعم، میزان رطوبت، رنگ و اندازه است و در مصارف مختلفی مانند تازه‌خوری، صنعتی و صادراتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله با مهم‌ترین انواع خرمای ایرانی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن‌ها آشنا می‌شویم.
۱. خرمای مضافتی
خرمای مضافتی یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌ترین خرماهای ایران است که بیشتر در استان کرمان، به‌ویژه در بم، جیرفت و کهنوج کشت می‌شود. این خرما دارای بافتی نرم و گوشتی و طعمی شیرین و لطیف است. رنگ آن سیاه یا قهوه‌ای تیره بوده و میزان رطوبت آن بالا است که باعث می‌شود به نگهداری ویژه‌ای نیاز داشته باشد. خرمای مضافتی معمولاً به‌صورت تازه‌خوری مصرف می‌شود و برای صادرات نیز بسیار محبوب است.
۲. خرمای پیارم
خرمای پیارم که به خرمای شکلاتی نیز معروف است، یکی از گران‌ترین و مرغوب‌ترین خرماهای ایران محسوب می‌شود. این خرما بیشتر در استان هرمزگان، به‌ویژه حاجی‌آباد کشت می‌شود. دارای پوست نازک، رنگ قهوه‌ای تیره مایل به مشکی و طعمی ملایم و خاص است. میزان قند آن طبیعی و مناسب برای افراد دیابتی است. خرمای پیارم به دلیل بافت نیمه‌خشک و ماندگاری بالا، برای صادرات گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
۳. خرمای زاهدی
خرمای زاهدی یکی از خرماهای نیمه‌خشک و پرمصرف ایران است که در مناطق بوشهر، فارس، خوزستان و هرمزگان کشت می‌شود. این خرما دارای رنگ طلایی متمایل به قهوه‌ای و بافتی نیمه‌خشک است. طعم آن ملایم و شیرین است اما میزان قند کمتری نسبت به خرماهای نرم‌تر دارد. خرمای زاهدی ماندگاری بالایی دارد و علاوه بر مصرف داخلی، برای صنایع غذایی و شیرینی‌پزی بسیار کاربردی است.
۴. خرمای کبکاب
خرمای کبکاب از خرماهای معروف و پرطرفدار در ایران است که بیشتر در استان‌های بوشهر و خوزستان تولید می‌شود. این خرما در دو حالت نیمه‌خشک و تر مصرف می‌شود و دارای رنگ قهوه‌ای تیره با پوستی ضخیم و گوشتی زیاد است. طعم آن شیرین و کاراملی است و میزان قند بالایی دارد. خرمای کبکاب بیشتر برای تازه‌خوری و مصرف در کنار چای یا شیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۵. خرمای استعمران (سمیران)
خرمای استعمران یکی از مهم‌ترین خرماهای صادراتی ایران است که عمدتاً در خوزستان کشت می‌شود. این خرما دارای بافت نیمه‌خشک، رنگ قهوه‌ای تیره و پوستی نسبتاً نازک است. شیرینی آن متعادل است و به دلیل ماندگاری طولانی و قابلیت حمل و نقل آسان، یکی از خرماهای صادراتی پرطرفدار به شمار می‌رود.
۶. خرمای شاهانی
خرمای شاهانی بیشتر در استان فارس، به‌ویژه در شهرستان‌های جهرم و لارستان تولید می‌شود. این خرما دارای بافت نرم، پوستی نازک و رنگی روشن‌تر نسبت به سایر خرماها است. طعم آن بسیار شیرین و لطیف است و به همین دلیل بیشتر برای مصرف تازه‌خوری و تهیه شیره خرما استفاده می‌شود.
۷. خرمای برهی
خرمای برهی از جمله خرماهای خاص ایران است که در خوزستان و بوشهر کشت می‌شود. این خرما به دلیل طعم شیرین و کاراملی، بسیار محبوب است. خرمای برهی هم به‌صورت نارس (رُطب) و هم به‌صورت رسیده مصرف می‌شود و یکی از خوشمزه‌ترین خرماهای ایران محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری
ایران با داشتن اقلیم متنوع، انواع مختلفی از خرما را تولید می‌کند که هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. از خرماهای نرم و شیرین مانند مضافتی و شاهانی گرفته تا خرماهای نیمه‌خشک و صادراتی مانند پیارم و استعمران، این میوه ارزشمند جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های ایرانی دارد. انتخاب نوع خرما به سلیقه، میزان رطوبت، کاربرد و روش مصرف بستگی دارد. با شناخت انواع خرما، می‌توان بهترین گزینه را بر اساس نیاز خود انتخاب کرد.
